3.3 Bouwen

We bouwen groen en bouwen aan meer kwalitatief groen

Het gaat hier om het bouwen aan meer groen en groen bouwen. Dit om vanuit het groen te werken aan de opgaven van de stad. De groene ambitie van Enschede vraagt daarbij om ruimte, maatregelen en tijd. Soms kan groen als een apart project toegevoegd worden in een al ingericht gebied. Soms begint het bij het groen. In andere gevallen moet groen een plek krijgen binnen nieuwbouw en herinrichting. Zo zal stap voor stap gebouwd worden aan het groene Enschede uit de droom, met een natuurlijk evenwicht in de stad.

Bouwen aan een stedelijk ecosysteem

In een natuurlijke omgeving is er een balans tussen planten, dieren, bodem, water en lucht. In de bebouwde omgeving is deze balans er vaak niet, waardoor plagen zoals die van de eikenprocessierups meer kans krijgen, de lucht vervuild raakt of de bodem uitdroogt. We streven naar meer natuurlijk evenwicht voor een gezonde en leefbare stad door gevarieerd groen zoveel mogelijk aan elkaar te verbinden. Hierdoor kunnen dieren zich verplaatsen tussen de verschillende leefgebieden.                                                                                               

Meer kwalitatief groen toevoegen: Als het groen kan, wordt het groen

Om de groene droom te realiseren voegen we actief kwalitatief groen toe aan Enschede. Enschede moet groener. Om dit te bereiken hanteren we als uitgangspunt: als iets groen kan, dan wordt het groen. Daken, gebouwen en verhardingen die groen kunnen maken we groen. Overal kijken we: is hier wel verharding nodig? Kan hier bijvoorbeeld ook een groen dak of beplanting komen?

Ook in samenhang met de mobiliteitsvisie, parkeervisie en de fietsvisie onderzoeken we de mogelijkheden tot vergroening. Denk aan verkeersluwe extra groene straten of het omvormen van parkeerplaatsen naar (tijdelijk) groen. We stimuleren de samenleving via groenblauwenschede.nl, samen met onze partners, om stenen te vervangen voor groen. Ook voegen we actief groen toe op plekken waar dat kan, zoals het toevoegen van extra bomen in de stad of het versterken van de groenstructuur.                                                                                                                                 

Elke nieuwbouw en herinrichting begint groen, draagt bij aan vergroening en is natuurinclusief

Elke nieuwbouwontwikkeling en herinrichting levert een kwalitatief groenere stad op dan voor de ontwikkeling. Waar dit echt niet kan in het gebied van de ontwikkeling zelf wordt zo dicht mogelijk in de buurt van de ontwikkeling vergroend. Dit principe geldt voor alle nieuwbouw en herinrichting, waarbij ook het vergroenen van bijvoorbeeld gebouwen wordt meegenomen.

Elk nieuw initiatief en elke ontwikkeling begint groen. Bij het ontwerpen is een maximaal groene inrichting het uitgangspunt en vanuit die gedachte passen we dan andere functies in. Elke ontwikkeling is daarbij ook zo natuurinclusief mogelijk. Daarbij maken we onder andere gebruik van een toolkit natuurinclusief bouwen om afwegingen te maken.

De uitwerking van dit principe geven we vorm in samenhang met de uitwerkingen van het Water- en Klimaatadaptatieplan (WeK). Zo willen we dit principe in de praktijk bijvoorbeeld toetsen aan de hand van op te stellen toetsings- of stimuleringsinstrumenten (voor gebouwen e.a.) en/ of het gebruik van klimaatlabels voor de openbare ruimte, waaronder ook een ‘percentage groen’.                                                                                                                                         

De groene en ecologische structuur versterken en bouwen

We bouwen verder aan een robuuste groenstructuur in Enschede. Waarbij we groen gebruiken als middel om de hoofdstructuur, cultuurhistorie en identiteit van de stad herkenbaar te maken. Waar mogelijk combineren we groene met water (blauwe) structuren. De (stads)parken als parels in Enschede vergroenen we vanuit groene visies op deze parken. Zoals al gebeurt bij het G.J. van Heekpark, het Abraham Ledeboerpark en het Volkspark waar recent een visie voor is opgesteld. Het centrum van Enschede gebruiken we als (te ontwikkelen) groene etalage, ons visitekaartje. We werken (versneld) aan een bruisende en ook groene binnenstad.  De verbindingen tussen de wijken met een groen centrum en het prachtige buitengebied versterken we allebei. Zowel groen als ecologisch. Waarbij we ook werken aan een groen en ecologisch netwerk. Zo zorgen we voor levendige, groene routes voor fietsers en voetgangers in samenhang met de fietsvisie. Ook krijgt elke wijk of buurt z’n eigen groene ommetje langs herkenbare plekken. De groenstructuren zijn daarbij onderling verbonden via aangename routes voor zowel mens als dier. Zo beleven inwoners het groen en de natuur in hun buurt en eigen leefomgeving optimaal. Tegelijkertijd versterken we via de groene structuren de belangrijke ecologische structuren in Enschede. Waarbij we ook de natuurkansenkaarten gebruiken om te bepalen welke natuurkansen er bij nieuwbouw en herinrichting te behalen zijn. Ontbrekende schakels voor ecologie en biodiversiteit brengen we in beeld en vullen we waar mogelijk in. Barrières in de groene verbindingen voorkomen we of we proberen door ingrepen het effect ervan te verkleinen.

Een verborgen groene snelweg

Vleermuizen zijn belangrijk voor Enschede en helpen de stad leefbaar te houden. Zo vangen ze insecten als de motten van de eikenprocessierups of muggen. In die zin moeten we vleermuizen koesteren en stimuleren. Wist u dat Enschede al een echte vleermuisstad is en ruimte biedt voor verschillende soorten vleermuizenpopulaties? Wist u dat onze prachtige boomstructuren daarbij een soort snelweg vormen voor deze Vleermuizen? Dit naast de functie van bomen als bescherming, voedselbron of schuil- en slaapplaats. Ze gebruiken de boomstructuren namelijk om zich te oriënteren en de weg te vinden in de stad. Bijvoorbeeld om vanuit rust- en schuilplaatsen in het buitengebied of in de parken hun weg te vinden tot in het centrum van de stad. Waar ze in het licht van gebouwen en straatverlichting insecten wegvangen. Zo helpen ze om het natuurlijk evenwicht te herstellen en te bewaken.  Waardoor wij minder last hebben van insectenplagen.                                                                

Toekomstbestendig of tijdelijk groen bewust kiezen

Het is belangrijk een bewuste keuze te maken tussen aanleg van tijdelijk of juist toekomstbestendig groen. Beide vormen kunnen in het vergroenen van de stad een meerwaarde hebben. Mits bewust gekozen en ingezet. Daarom maken we bij elke nieuwbouw en herinrichting hier een bewuste keuze in.

We geven daarbij toekomstbestendig groen de tijd en investeren in goede groeiplaatsomstandigheden om zich te ontwikkelen. We zorgen daarbij bijvoorbeeld ook dat waardevolle bomen de goede groeiplaatsomstandigheden krijgen bij aanplant, om uit te groeien tot een gezonde oude boom. Daarbij bepalen we bijvoorbeeld voor een nieuw te planten boom wat een normale leeftijd is voor die soort in de omgeving waarin hij staat. Daarna zorgen we ervoor dat de omstandigheden qua condities en ruimte voldoende zijn om die leeftijd ook te kunnen halen. Dit is belangrijk, want de ontwikkeling van groen vraagt tijd. Die tijd loopt uiteen van enkele maanden voor een bloemrijke berm of oevervegetatie tot tientallen jaren voor een soortenrijk graslandje of nog langer voor volwassen bomen.

We richten gebieden bewust flexibel in, als we daarmee vergroening kunnen bereiken. Nu een parkeervak, straks een groenstrook. Of juist: nu eerst een groenvak en later een parkeerplek als dat toch nodig blijkt. Maar denk ook aan de tijdelijke groene invulling van bijvoorbeeld braakliggende terreinen.