1. De droom: Enschede als groot groen park voor mens, plant en dier

In dit deel leest u onze droom voor een groener Enschede. De droom wordt hieronder beschreven. Na dit hoofdstuk vertellen we waarom en hoe we samen deze droom de komende jaren werkelijkheid willen maken.

In de groene stad en de groene dorpen van Enschede is het heerlijk om te wonen. In en om de stad en dorpen is aantrekkelijk groen aanwezig. De parken en villa’s als opbrengst uit het textiel verleden, bieden verblijfsplekken in de stad en vertellen tegelijkertijd het verhaal van Enschede. De oude landgoederen, de landschapstypen rond de stad en de parken zijn via groene wandelpaden en fietsverbindingen met elkaar en met de stad verbonden. De rijke cultuurhistorie van de stad Enschede lees je ook terug in oude boomstructuren, de karakteristieke Singel en het terugbrengen van de stadsbeken. De diversiteit in groene gebieden is groot en biedt aan elke inwoner een aangenaam verblijf en een koele plek op warme zomerdagen.

De binnenstad van Enschede is bruisend én groen. Er staan prachtige grote bomen, die zorgen voor schaduw in een stenige omgeving, waardoor het aangenaam is om door de straten te slenteren en te vertoeven op een terrasje. Kleurrijke plantvakken met bloeiende vaste planten en klimplanten tegen de muren zorgen voor een bijna dromerige sfeer. Bezoekers van de binnenstad worden verleid om de nabijgelegen stadsparken te bezoeken via groene looproutes.

De dorpen en woonwijken zijn groene oases van rust, waar er ruimte is om te lopen, fietsen en spelen. Ze hebben elk hun eigen sterke groene identiteit. Er is veel ruimte voor bomen in de woonstraten en kleine parkjes, gezamenlijke pluktuinen en groenstroken met wateropvang en wilde bloemen. 

Inwoners zijn zelf enthousiast aan het tuinieren, waarbij schuttingen worden vervangen voor hagen, tegels worden beperkt tot een terras en de rest van de tuin is ingericht met een variatie van allerlei planten. Elk dak dat groen kan, is met groen beplant. Ook muren zijn bedekt met klimplanten en groen of hebben andere vormen van gevelgroen. Overal is leven te vinden in de dorpen en wijken.

Het groen nodigt iedereen uit tot sporten, bewegen en spelen in het groen. Er zijn uitdagende routes door de wijk, verbonden met sportparken en het buitengebied. De sportparken zijn van meerdere kanten toegankelijk en tussen de velden staan inheemse en klimaatrobuuste struiken en bloemen en zijn er paadjes om (hard) te lopen. 

Openbaar groen is robuust en kinderen bouwen hutten hierin. Schoolpleinen zijn ingericht met bijvoorbeeld een speelbosje, wadi en een moestuin, waar kinderen leren omgaan met en genieten van de natuur. Het groen vertelt daarbij het verhaal van de afkomst van ons voedsel.

In dit groene Enschede is er een natuurlijk evenwicht ontstaan met ruimte voor mens, dier en plant. Er leven talloze diersoorten, die hier beschikken over voldoende rustige plekken en veel variatie aan voedsel. Doordat veel parken en groenzones via het groenblauwe netwerk onderling verbonden zijn, kunnen ook kruipende dieren als egels en amfibieën hier makkelijk en veilig komen vanuit de omgeving. De groene daken en groene wanden zijn vooral het leefgebied van vogels, vlinders, bijen en andere insecten.

De invalswegen van Enschede zijn een visitekaartje van de stad. De bomenlanen zorgen voor herkenbare lijnen in de stad voor mens en dier. De bomen en de bermen eronder zijn een lust voor het oog en een lint van bloemen voor allerlei insecten. De Singel heeft een uniek karakter met een middenberm met verschillende boomsoorten en een diversiteit van onderbeplanting met bloembollen en sierheesters. Onderbrekingen van de groene verbindingen zijn er niet meer of door groene oplossingen beperkt, waardoor er één groen netwerk is ontstaan.

Groen en blauw versterken elkaar. Langs de nieuw aangelegde kabbelende beekjes in de wijken, is er veel natuurlijk groen in de vorm van bloemrijke oevers. Groenstroken worden verlaagd waardoor regenwater langer vastgehouden kan worden en waarmee de planten ook beter tegen hete en droge zomers bestand zijn.

Ondernemers en (kennis)instellingen van Enschede werken samen om ook bedrijventerreinen zo groen mogelijk in te richten. We passen natuurlijk beheer toe in de bermen en planten diverse inheemse bomen erbij. Op de daken van bedrijfsgebouwen liggen combinaties van zonnepanelen en groene sedumdaken. Op plekken die tijdelijk niet worden gebruikt staat het vol met bloemen en kruiden, als tijdelijke natuur. Werknemers lopen tijdens de lunchpauze een ommetje of zitten buiten in de bedrijfstuin onder een pergola met weelderige klimplanten.

De nachtmerrie… een versteende stad

Naast de droom met een verlangen is er ook een noodzaak om te vergroenen. Als we niets doen, raakt het natuurlijk evenwicht in de stad steeds meer uit balans. Met daarbij de gevolgen die we nu al voelen in de versteende omgeving. Denk aan het ontstaan van steeds meer dierplagen, zoals de eikenprocessierups. Het klimaat verandert en in een volgebouwde stad ga je effecten zoals wateroverlast, hitte en droogte steeds meer merken. De gezondheid van de inwoners verslechtert, omdat er geen uitdagend en uitnodigend groen is, fijnstof niet wordt opgevangen en er geen groene omgeving is die zorgt voor rust en ontspanning. Bezoekers winkelen minder graag in de binnenstad, omdat het daar een groot hitte-eiland is geworden (de temperatuur op het van Heekplein kan tijdens een hete dag bijna 20 graden warmer aanvoelen dan in een park). Het woon- en vestigingsklimaat wordt minder en talent verlaat de stad, omdat we geen duurzame groene stad zijn.

Laten we hopen dat het bij een nachtmerrie blijft en we vooral met elkaar werken aan de groene droom. Want groen is een voorwaarde voor een leefbaar, aantrekkelijk en gezond Enschede. Tijdens de coronapandemie is ook extra duidelijk geworden hoeveel waarde mensen hechten aan een groene leefomgeving.