3.2 Benutten

We gebruiken groen beter en zorgen voor meer zichtbaarheid van groen

Groen heeft veel waarde en kan veel betekenen voor mens, plant en dier. We maken daarom bewuste keuzes om de verschillende functies die het bestaande en nieuwe groen kan hebben beter te benutten. Waarbij het belangrijk is dat het groen veilig is voor het gebruik en de omgeving. We zoeken steeds een balans tussen vergroenen en de eventuele overlast die groen kan geven. Zo zorgen we dat we voet- en fietspaden vergroenen en zorgen we tegelijkertijd dat deze paden wel goed toegankelijk en bruikbaar zijn door goed groenbeheer en onderhoud. Tegelijkertijd is in een park groen altijd dichtbij en zichtbaar. Willen we onze droom (Enschede één groot groen park) waarmaken, dan moeten we zorgen dat in heel Enschede groen altijd zichtbaar en dichtbij is. De volgende principes zijn gericht op het beter benutten en beleven van het bestaande en nieuwe groen. Waarmee we bijdragen aan kwalitatief groen in Enschede.

Groen altijd in de buurt en zichtbaar maken

We streven ernaar dat in Enschede kwalitatief groen altijd dichtbij is en een vanzelfsprekend onderdeel van elke buurt of plek. Waar je ook komt, zie je groen. Bijvoorbeeld groene tuinen, pleinen, parken, daken of groen langs fiets en wandelroutes. Op elk schaalniveau is er groen aanwezig dat bijdraagt aan de beleving en de identiteit van de omgeving. Op loopafstand van elke woning is een groene plek. Kwaliteit gaat hierbij boven kwantiteit. Deze plek kan bijvoorbeeld een buurtmoestuin, een opengesteld groen schoolplein, een parkje, een groen sportpark of een mini bosje (tiny forest) zijn. Dit vraagt dat we groen toevoegen waar het ontbreekt en weer zichtbaar maken waar het verborgen is. Bij nieuwbouw en herinrichting ontwerpen we ook bewust vanuit de beleving en het blikveld van de bewoner of bezoeker van het gebied.                                                                                                  

Leefbaarheid, klimaatadaptatie en toekomstbestendig vergroten

Groen draagt bij aan de leefbaarheid van de stad en het tegengaan van de effecten van klimaatverandering. We zetten groen hier actief voor in en voegen waar dat nodig is kwalitatief groen toe of passen bestaand groen aan. Voor de leefbaarheid zetten we groen in om fijnstof tegen te gaan, om te zorgen voor een betere luchtkwaliteit of als geluidsdemping. Vanuit klimaatadaptatie gaat het bijvoorbeeld om:

  • Het inzetten van groen voor (tijdelijke) waterberging door het verlagen van groenvakken om water op te vangen en te laten infiltreren vanaf de verharding.

  • Bomen aan te planten om de effecten van harde wind en extreme buien te beperken.

  • Te zorgen voor verkoeling door actief stenen te vervangen voor groen, het aanbrengen van bomen en hoge struiken voor schaduwplekken en gebouwen te vergroenen.

Dit in samenhang met de uitwerkingen van het Water- en klimaatadaptatieplan (WeK).

Belangrijk is ook te kiezen voor boom- en plantsoorten die meer bestand zijn tegen klimaatverandering (zie 3.4) en externe invloeden op de groeiplaatsomstandigheden. Denk hierbij aan het inspoelen van strooizout als een plantvak naast een strooiroute wordt verlaagd. Het zout kan schadelijk zijn voor planten en bomen, afhankelijk van de soort.                                                                                                                          

Uitdagend, toegankelijk en ook rustplekken

We zorgen voor uitdagend en prikkelend groen en maken groen meer toegankelijk. We zorgen dat de functies die groen kan hebben beter worden benut, zowel in nieuw groen als door bestaand groen aan te passen. Zo kan groen uitdagen en uitnodigen tot sporten, bewegen en spelen. Zowel door een bewust gekozen inrichting als door onderhoud.

Denk bijvoorbeeld aan:

  • Avontuurlijk en uitdagend groen door aanleg van speelbossen, het vergroenen van schoolpleinen, groene speelplekken, groene fiets- en wandelroutes (3.3.4) en meer voor iedereen toegankelijk groen. Dat kan ook kleinschalig door uitdagende boomstammen en een boom met takken tot de grond om in te klimmen of hutten te bouwen. Soms kan het extra maaien van een plek al voldoende zijn, zodat er plek is voor sporten als voetbal, hockey of bootcamp.

  • Groene ontspannings- en/of ontmoetingsplekken zijn daarbij belangrijk vanuit de verbindende functie van groen, waar mensen elkaar kunnen ontmoeten of even rustig nadenken en nieuwe innovatieve ideeën bedenken.

  • Het aanbrengen van eetbaar groen, dat mensen uitdaagt om het groen in te gaan en tegelijkertijd het besef van de herkomst van ons voedsel vergroten.

  • Tegelijkertijd biedt groen ook rust en ontspanning voor mens en dier en een schuil- en slaapplek voor dieren.

Het is daarom belangrijk dat we bewust kiezen tussen stilte en rustplekken en juist meer uitdagend en prikkelend groen. Dit vraagt keuzes in de inrichting en het beheer en onderhoud van het groen op elk schaalniveau in Enschede. Dit in samenwerking met inwoners, ondernemers en instellingen om zo functionaliteiten en behoeften van mens, plant en dier in goede balans te brengen.                                                                                                             

Veel variatie in beplantingen aanbrengen

Meer variatie in het groen is nodig om bijvoorbeeld te zorgen voor het behouden en versterken van biodiversiteit, het tegengaan van dierplagen en plantziekten en het streven naar het herstel van het natuurlijk evenwicht. Variatie en meer bloeiende beplantingen zorgen daarnaast voor een aantrekkelijke stad, de herkenbaarheid en identiteit van plekken. 

Dit vraagt om meer variatie in het bomenbestand. Of grotere plekken met eentonige beplanting en hier meer variatie inbrengen. Zowel in gelaagdheid als soorten groen. Datzelfde geldt ook op kleine schaal: elke tuin en elke inwoner kan op kleine schaal bijdragen aan meer variatie, bijvoorbeeld door de eigen tuin gevarieerder te maken. Ook moeten we bij aanplant van nieuwe bomen en struiken nog bewuster kiezen voor inheemse soorten of juist voor andere klimaatbestendige boom- en plantsoorten, mede vanuit de klimaatveranderingen die op ons afkomen of de groeiplaatsomstandigheden. Zo kan het zijn dat bomen die nu nog hier geschikt zijn als (stads)boom over een aantal jaren in de omgeving of op een bepaalde plek niet meer goed kunnen groeien of vatbaarder zijn geworden voor ziekten en plagen. Effecten die nu op plekken in de stad al zichtbaar zijn.                                                                      

Identiteit en herkenbaarheid versterken

Groen geeft identiteit aan Enschede. Zowel vanuit de bestaande groene structuur van Enschede als vanuit het kenmerkende groen in de verschillende buurten en wijken. Groen zorgt daarbij ook voor herkenning, verkeersgeleiding en oriëntatiepunten in de stad. Deze functie van het groen zetten we bewuster in, door een herkenbare structuur (4.1), unieke en opvallende groene plekken, opvallende bomen en versterking van de identiteit van een gebied, buurt of plek met groen.  

Hiermee versterken we ook de pijler van de Citymarketingvisie ‘Enschede als groene leefstad’.